Zadivljujuća priča srednjovekovne tvrđave Golubac

Visoko na liticama koje nadgledaju ulaz u Đredapsku klisuru nalazi se srednjovekovni utvrđeni grad Golubac, jedna od najbolje sačuvanih tvrđava u Evropi. Otkrivamo vam zadivljujuću priču o Golubačkoj tvrđavi.

Tvrđava leži na mestu gde je Dunav najširi i koje se takođe naziva "Gvozdena kapija". Kako je smeštena na strateški veoma važnom položaju, mnoge nacije borile su se za kontrolu nad ovom tvrđavom, koju su tokom istorije držali Srbi, Mađari, Austrijanci i Turci.

Arhitektura Golubačke tvrđave

Osnova tvrđave je nepravilna, dosledno prilagođena konfiguraciji terena. Čini je ukupno devet kula povezanih bedemima i Palata. Utvrđenje se može podeliti na dva dela, na osnovu vremena izgradnje: 

     ► Unutrašnje, odnosno Gornji grad, koji je po vremenu izgradnje stariji. Gornji grad obuhvata najvišu i Don-žon ili branič kulu, poznatu i kao Šešir kula.  

     ► Spoljno, koje je u vreme ratova bilo prvo na udaru. Palata sa kulom koja je brani, kao i sistem kula i bedema spoljnog utvrđenja građeni su u narednim fazama i vremenu vladavine despota Stefana Lazarevića.

Najvišim tačkama utvrđenja, istočnim i južnim, teško je bilo prići zbog stenovitog terena, a najlakši mogući pristup je sa zapadne strane, stoga je tu postavljena Glavna kapija, koja je imala drveni most iznad jarka ispunjenog vodom.

Najstarija kula je Don-žon kula, koja je građena sa poligonalnom osnovom iz koje se izdiže kružni vrh u čijem se središtu nalazi kvadratna unutrašnjost. 

Tvrđava je građena pre pojave vatrenog oružja. Tokom osmanske vladavine, na tvrđavi su urađene nadogradnje u prepravke: izgrađena je topovska kula za odbranu pristaništa i dozidane su obzide na kulama Spoljnog utvrđenja, koje su služile kao ojačanja i radi lakšeg rikošetiranja đuladi.

Legenda o imenu 

Prvi put u istorijskim izvorima Golubačka tvrđava se pominje 1335. godine kao utvrđenje sa ugarskom vojnom posadom. Iako je osnovana pre pomenute godine, ne zna se ko ju je i kada tačno podigao. Njeno ime na srednjovekovnim kartama ispisano je na različitim jezicima: Galambas, Galambocz, Colombazo, Columbaz, Columbarum, Taubersburg, Tawbenstein, Peristerin, Giwerdzinlik… i u svakom osnovu čini  reč – golub.

Misteriju imena objašnjavaju srednjovekovne legende, a jedna od najpoznatijih govori o osmanskom zapovedniku grada koji se zaljubio u lepu meštanku Golubanu. Odbijajući da uđe u njegov harem, Golubana je kažnjena tako što je okovana za stenu da bi se pokajala. Njeno odbijanje pokornosti turskom komandantu odvelo ju je u smrt. Po njoj, Tvrđava je dobila ime Golubac, a stena, koja i danas viri iz Dunava, nosi ime ”Baba-kaj” ( tur.” pokaj se”).

Pogledajte i video kako izgleda obilazak Golubačke tvrđave i uspon na najvišu kulu, koji su zabeležili zaljubljenici u putovanja Kristina Kića i Bojan Radovanović iz Arandjelovca.